Indicatoren

De netto schuldquote wordt berekend door de schuld van de provincie te delen door de jaarlijkse baten van de provincie. Conform de “Regeling vaststelling wijze waarop kengetallen worden vastgesteld en opgenomen in begroting en jaarverslag provincies en gemeenten” wordt dit kengetal al enkele jaren in de begroting weergegeven in de paragraaf Weerstandsvermogen. De signaleringswaarde is vastgesteld op 200%.

Een hoog kengetal betekent dat er ruimte is om veel investeringen te doen die voorgefinancierd dienen te worden en later terugbetaald worden. Een laag kengetal betekent juist dat we de schuld niet te veel willen laten oplopen, bijvoorbeeld omdat een relatief groot gedeelte van de baten wordt besteed aan lopende uitgaven en er dus weinig ruimte is om extra leningen in de toekomst af te betalen. Er bestaat voor provincies geen formele bovengrens voor de schuldquote. De VNG houdt voor gemeenten (veel exploitatie uitgaven) een bovengrens van 130% aan. Bij waterschappen is juist sprake van intensieve investeringsuitgaven, daar is geen bovengrens gesteld maar wordt een grens van < 250% als acceptabel gezien. Als provincie gaan we daar dus tussenin zitten.

Korte analyse:
De begrote (geplande) netto schuldquote in deze begroting is voor jaarschijf 2025 geraamd op 86% (een stijging van ongeveer 2% ten opzichte van de realisatie van 2023) en zal meerjarig verder stijgen tot 171%. De begrote schuldquote blijft daarmee onder de signaleringswaarde van 200%. Wanneer de afspraken uit het coalitieakkoord met betrekking tot begroting in evenwicht verder uitgevoerd worden, zal de schuld naar verwachting minder toenemen en zal de schuldquote lager uitkomen dan nu nog begroot.

De solvabiliteit wordt berekend conform de “Regeling vaststelling wijze waarop kengetallen worden vastgesteld en opgenomen in begroting en jaarverslag provincies en gemeenten". Dit kengetal wordt al enkele jaren in de begroting weergegeven in de paragraaf Weerstandsvermogen. Deze ratio geeft aan welk percentage van de bezittingen is gefinancierd door eigen vermogen. De signaleringswaarde is vastgesteld op 20%

Korte analyse:
Het beeld voor de solvabiliteitsratio wordt deels bepaald door dezelfde factoren als de schuldquote, aangezien de schuldpositie hier een belangrijke factor speelt. Wanneer de schuld minder zal toenemen, zal ook de verhouding eigen vermogen/vreemd vermogen gunstiger blijven. Maar ook nu al blijft de solvabiliteitsratio boven de vastgestelde signaleringswaarde van 20%.  

Bij het weerstandsvermogen wordt onderscheid gemaakt tussen het incidenteel en structureel weerstandsvermogen. Het incidenteel weerstandsvermogen geeft de verhouding weer tussen de beschikbare weerstandscapaciteit, de bufferreserve weerstandscapaciteit, en de incidentele risico’s. Het structurele weerstandsvermogen geeft de verhouding weer tussen de onbenutte belastingcapaciteit en de risico’s met een structureel karakter. In de Financiële verordening 2021 is vastgesteld dat voor beide ratio’s de provincie een waarde van minimaal één hanteert.

Korte analyse:
Het structureel weerstandsvermogen ligt in het jaar 2025 ruim boven de signaleringswaarde. Het incidentele weerstandsvermogen is gelijk aan de signaleringswaarde. Dit komt omdat de omvang van de bufferreserve Weerstandscapaciteit wordt aangepast aan de omvang  van de geïdentificeerde incidentele risico's zoals die zijn gekwantificeerd en toegelicht in de Paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing. Hiermee wordt gezorgd dat het kengetal gelijk is aan de signaleringwaarde van 1,0. Bij de meerjarige analyse is het uitgangspunt dat de omvang van de risico’s onveranderd blijft. Het structureel weerstandsvermogen blijft in de toekomst constant, aangezien de onbenutte belastingcapaciteit, zijnde het verschil tussen de inkomsten uit de opcenten motorrijtuigenbelasting tegen het voorgestelde tarief en het wettelijke maximumtarief, naar verwachting nagenoeg gelijk blijft.

Deze ratio geeft de verhouding tussen de structurele lasten van meerjarige investeringen en de baten in een begrotingsjaar weer. Deze lasten bestaan uit de totale som van de afschrijvingslasten en rentelasten van geactiveerde investeringen en uit de lasten van meerjarige (lease)verplichtingen. Door naast de kapitaallasten ook rekening te houden met onder andere leaseconstructies wordt niet alleen rekening gehouden met de lasten van investeringen die geactiveerd zijn, maar met de totale jaarlijkse kosten van alle meerjarige investeringen, ongeacht de manier waarop deze gefinancierd zijn. Deze lasten ontstaan dus doordat in het verleden beslissingen zijn genomen om te investeren terwijl daar op dat moment de middelen niet voor aanwezig waren. De kosten van deze investeringen worden vooruitgeschoven en verspreid over de jaren in de toekomst betaald. Het is belangrijk dat de structurele lasten van investeringen uit het verleden niet een te groot gedeelte kunnen uitmaken van de totale lasten in een zeker begrotingsjaar en daarom is er een bovengrens voor de verhouding tussen de structurele lasten uit investeringen en de baten in een jaar. De signaleringswaarde is vastgesteld op 20%.

Korte analyse:
Op basis van de huidige begrote kapitaallasten en de huidige beperkte omvang van de leasekosten, is het de verwachting dat de komende jaren de voorgestelde signaleringswaarde niet wordt bereikt.

Dit kengetal geeft de verhouding weer tussen de hoogte van de garant -en borgstellingen die de provincie heeft afgegeven en de baten in een jaar. De garant -en borgstellingen zijn verplichtingen die (behalve in de Risicoparagraaf) niet cijfermatig op de balans worden meegeteld. Conform artikel 50 van het BBV moet het bedrag waartoe aan natuurlijke en rechtspersonen borgstellingen of garantstellingen zijn verstrekt, worden vermeld. Wanneer een bedrijf of instelling waarvoor we garant staan in betalingsproblemen komt, dan kunnen deze garant -en borgstellingen potentiëel tot toekomstige verplichtingen leiden omdat de provincie die betalingsverplichtingen zou moeten overnemen. Dat zou dan ook de (uitkomsten) van het benodigd weerstandsvermogen kunnen beïnvloeden. Daarom is het belangrijk dat het totaal aan garanties en borgstellingen dat de provincie afgeeft beperkt blijft, zodat eventuele tegenvallers opgevangen kunnen worden zonder dat de provincie daarmee financieel in de problemen komt. De signaleringswaarde is vastgesteld op 20%.

Het huidige saldo garant- en borgstelling is zeer beperk.