Wat gaan we doen om het beleidsdoel te realiseren?

Om de doelen op gebied van innovatie te bereiken, stellen we de volgende succesvolle subsidieregelingen opnieuw open:

• MKB Innovatiestimulering Topsectoren (MIT) om innovatie binnen het MKB te stimuleren.
• Regionale Netwerken voor innovatie in Zuid-Holland (RNIZ), om het organiserend vermogen van innovatieve economische clusters en hun onderlinge verbondenheid te versterken.
• Subsidieregeling MKB-Deals, met als doel het ondernemersklimaat in Zuid-Holland te versterken en nieuwe kennis en innovaties toe te passen.

Daarnaast zetten we middelen in om bij te dragen aan de volgende onderwerpen:

• Vormgeven en uitwerken van prioriteiten uit Groeiagenda Zuid-Holland.
• Vaste financiering van Innovation Quarter, de regionale ontwikkelingsmaatschappij van Zuid-Holland.
• Vaste financiering van de Economic Board Zuid Holland (EBZ).
• Campusomgevingen, fieldlabs, innovatieprogramma’s en voucherregelingen voor innovatief MKB.
• Inrichting en uitwerking van de NL Space Campus in het kader van de Regiodeal ESA Estec, met name gericht op het ‘basecamp gebouw’ dat een centrale functie op het terrein moet krijgen.
• Het Startup in Residenceprogramma (SiR Intergov) en andere activiteiten die het Innovatieteam uitvoert.
• Het Programma ACCEZ voor ontwikkeling, verduurzaming en van hergebruik in basismaterialen van onder meer tuinbouw en de bouwwereld.
• Specifieke clusters rond om de thema’s Life Science and Health, Aerospace en Biobased (eiwittransitie). Deze clusters zijn ook genoemd in het Collegeakkoord 2023-2027. Dat geldt ook voor beleid rondom campusomgevingen en fieldlabs
• Breed mkb, waarbij wordt gewerkt aan een sterke omgeving voor ondernemerschap om het hele mkb in Zuid-Holland te versterken en te ondersteunen

Extern geld
Voor de subsidies van Europese Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) en Europese interregionale samenwerking (Interreg) ging de nieuwe Europese zevenjaarsperiode in 2021. Voor de gehele 7 jaar is er vanuit EU en Rijk ongeveer € 35 mln beschikbaar voor Ambitie 4, onderwerp innovatie. Volgens de huidige openstellingsstrategie wordt het geld met name besteed aan de ontwikkeling van de campusomgevingen, innovatieprogramma’s en voucherregelingen.

Het programma zet de onderstaande thema’s voort, waarbij we voorrang geven aan verduurzaming van energie, water en logistiek. Dit jaar wordt onder meer uitgevoerd:

• Modernisering van het teeltgebied zoals ondersteuning van de gebiedsontwikkelingsprocessen Broekpolder en Oranjepolder (Greenport West-Holland) en Baan- en Sotaweg (Greenport Aalsmeer). Daarnaast wordt verder gewerkt aan passend ruimtelijk beleid, het maken van innovatieve tuinbouwruimte en aan de verduurzaming van het productiegebied en de dynamische glasmonitor. De provincie stimuleert samen met de partners in de diverse Greenports de overgang naar duurzame teelt door duurzaam waterbeheer en de ‘emissieloze kas’ te bevorderen, Dit doet zij samen met de partners in de diverse Greenports, in lijn met de uitgangspunten van het ZH-PLG.
• Inzet op energietransitie door voortzetting Energie Akkoord Greenport West-Holland. Het gaat hierbij om kennisdeling en netwerkontwikkeling die energieprojecten rond glastuinbouwclusters versnellen. Denk hierbij aan geothermieboringen en afspraken over (boven)regionale warmteplannen en aansluitingen voor glastuinbouwbedrijven daarop. Daarnaast betaalt de provincie mee aan projecten die voortkomen uit het Energie Akkoord.

• Inzet op verbindingen via spoor en binnenvaart voor vers-logistiek om duurzamer te worden en de uitstoot te verlagen. Dit gebeurt in samenwerking met bedrijven. Daarnaast helpt de provincie bij het verbeteren van de afhandeling van goederentreinen, verbeteren van de locaties van de logistieke en handelsbedrijven, en de slimme uitstootvrije koelcontainer. Er is hier mogelijk geld vanuit het Rijk beschikbaar vanuit het ‘Bestuurlijk Overleg Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport Goederenvervoercorridor’ (BO MIRT GVC).
• De ontwikkeling van het agro logistieke cluster Dutch Fresh Port (het gebied Ridderkerk – Barendrecht), als belangrijk onderdeel van de Greenport West Holland. De Dutch Fresh Port houdt zich bezig met handel en het vervoer van verse groenten en fruit. De provincie zet in op de mogelijkheden tot campusontwikkeling voor technologische innovaties. Maar ook op het duurzamer maken en het verbeteren van de bereikbaarheid en bestuurbaarheid in het gebied.
• Verlengen van het innovatiepact Greenport West-Holland begin 2025. De provincie wil doorgaan met de samenwerking. Dit kan door bij te blijven dragen aan innovatieprojecten op het gebied van circulair, duurzaamheid en digitalisering, zoals inzet op weerbaar telen.
• Deelname aan internationale beurzen en verstevigen van Europese samenwerkingsmogelijkheden in het ERIAFF-netwerk binnen de Plants-werkgroep.
• Doorgaan met de jaarlijkse subsidies voor de Zuid-Hollandse Greenports. Zo versterken we de samenwerking tussen overheid, bedrijven en kennisinstellingen. Hiermee versnellen we de benodigde transitie naar een duurzame tuinbouw.
• De tuinbouwmonitor wordt verder uitgewerkt, waarbij we indicatoren toevoegen en bijwerken. Door monitoring en dataverzameling kunnen we zichtbaar maken wat de economische toegevoegde waarde en de benodigde transitie en verduurzaming in onze regio is. En welke stappen we nog moeten zetten om onze doelen te halen.

Het Haven Industrieel Complex (HIC) in Rotterdam en omgeving is van groot belang voor de regionale en nationale economie en werkgelegenheid. Het vormt een onmisbare schakel in de transitie naar een nieuwe economie. Hierbij gaat het om te komen tot een CO2-arme, circulaire en slimme haven. En om het gebruik van de economische kansen die hiermee gepaard gaan.

De provincie richt zich bij de transitie van het HIC op:

• Samenwerking en innovatie stimuleren
• Ontwikkelingen die met de haven te maken hebben en overslaglocaties ruimtelijk mogelijk maken
• Een energie- en grondstoffenefficiënte haven stimuleren en faciliteren
• De Greenport- en mainportrelatie stimuleren door het bedrijfsleven te helpen

De inzet van de provincie bij de transitie van het HIC is zowel terug te vinden in Beleidsdoel 3-3 ‘Naar een duurzaam energie- en grondstoffensysteem in de industrie’ als in Ambitie 4 ‘Welvarend Zuid-Holland’. In Beleidsdoel 3-3 ligt de aandacht vooral op afspraken uit het Klimaatakkoord voor een energie- en grondstoffenefficiënte industrie in Zuid-Holland, waaronder de industrie die in de Rotterdamse haven is gevestigd. Hiervoor kunnen we ook gebruikmaken van algemene hulpmiddelen uit Ambitie 4, onder andere op het gebied van innovatie zoals de RNIZ-regeling voor netwerken.

In Beleidsprestatie 4-1-3 is tijdelijk geld begroot om studies te ondersteunen en pilots uit te voeren op het gebied van maritiem. In 2024/2025 begroten we in totaal € 3 mln voor een subsidie-openstelling Kansen voor West 3, die zich richt op verduurzaming van het HIC.

We zetten in op verschillende doelen, gericht op het stimuleren van de digitale economie in de regio: 
Het stimuleren van toekomstige digitale manieren om geld te verdienen. Dit door onder andere in te spelen op innovatieve digitale technologieën 

• Verbeteren van het vestigingsklimaat voor de digitale economie 
• Bijdragen aan de digitale transformatie van het hele mkb en samenwerking en uitwisseling tussen diverse sectoren 
• Vastleggen en versterken van publieke waarden in de digitalisering van de Zuid-Hollandse economie 
• In beweging brengen en houden van een mensgerichte digitale transitie Met hierbij bijzondere aandacht voor digitale weerbaarheid, ethiek en inclusie. 

• Om bovenstaande doelen te bereiken, zetten wij onder andere in op: 
• Het bouwen en aanmoedigen van vernieuwende netwerken, zoals bedrijven en testlocaties in elkaars buurt.
• Het ondersteunen van de Security Delta organisatie (HSD) om cyberweerbaarheidscentra en diensten voor diverse sectoren op- en uit te bouwen 
• Het ondersteunen van diverse initiatieven voor mkb’ers, zoals de Digiwerkplaatsen en onze Europese digitale innovatiehub: Digitalzh. 
• Focussen op fysieke netwerkvorming, doorontwikkeling, en nieuwe technologieën die in meerdere verschillende sectoren worden gebruikt, zoals AI en Quantum.
• Het verstevigen van het imago van Zuid-Holland als regio voor de ontwikkeling van belangrijke digitale technologieën. 
• Het samenwerken met andere provinciale projecten zoals de Human Capital Agenda en het interne digitaliseringsprogramma binnen de provincie. 

Samen met Beleidsprestatie 4-1-1 Innovatieve economie zetten we in op cofinanciering van een regionale European Digital Information Hub (DigitalZH) in Zuid-Holland. DigitalZH, eerder EDIH, startte in 2023 met de ondersteuning van bedrijven in hun digitale verandering en doet dit zonder winst te willen maken. Deze ondersteuning kan bestaan uit testruimte bieden, netwerkactiviteiten opzetten, (mogelijke) medewerkers trainen en opleiden, digitale veranderingen ondersteunen en toegang tot financiering mogelijk maken.

In april 2024 stelden we de nieuwe strategie “Samen bouwen aan een Circulair Zuid-Holland” vast. Aan de doelen geven we invulling met 8 ‘bouwstenen’. We zetten in op zaken waar we als provincie verschil kunnen maken, en waarbij circulair bijdraagt aan de oplossing van meerdere maatschappelijke vraagstukken.

De belangrijkste activiteiten in 2025 zijn:

• Inclusieve transitie : in deze nieuwe bouwsteen richten we ons op het verbeteren van maatschappelijke circulaire initiatieven, zoals het versterken van de infrastructuur voor ‘tweedehands’, en het aanmoedigen van vaardigheden voor hergebruik in het beroepsonderwijs.
• Coalities en netwerken: de uitbreiding van de bestaande circulaire vernieuwersnetwerken, hun doelen en plannen (onder voor Biobased bouwen en Natuurlijke reststromen). Daarnaast pakken we nieuwe thema’s op, zoals een ‘reparatiecoalitie’ en HerPakt, gericht op retoursystemen voor verpakkingen. We nemen het initiatief om de regionale samenwerking te ondersteunen en kennis en ervaringen toegankelijk te maken voor een brede groep bedrijven en overheden. Dit doen we via onder andere het MKB Netwerk Circulair, het Wethouders Netwerk Circulair, en het Groene Hart Werkt.
• Circulaire innovatie: We helpen bij vernieuwende projecten en samenwerkingen tussen bedrijven die de circulaire toekomst mogelijk en tastbaar maken. Hiervoor stellen we de subsidieregeling Circulair Zuid-Holland opnieuw open. We versterken de ondersteuning voor circulaire ondernemers met instrumenten als CIRCO-tracks.
• Ruimte : de provincie pakt hierin een verbindende en richtinggevende rol. We richten ons op de ontwikkeling van regionale ruimtelijke strategieën voor de overgang naar meer hergebruik. Dit doen we onder meer in de Drechtsteden, het Groene Hart en de Zuidelijke Randstad. In deze gebieden zetten we in op een brede samenwerking. Zo willen we plannen maken die iedereen steunt en uitvoert. We stimuleren en faciliteren concrete ruimtelijke projecten zoals circulaire bouwhubs en verwerkingslocaties. Hiervoor gebruiken we onze provinciale ruimtelijke instrumenten en dragen we bij aan de ontwikkeling van nieuwe instrumenten.

Daarnaast gaan we door met het ontwikkelen van circulair beleid over hergebruik, vergunningverlening, lobby, toezicht en handhaving. Dit om de zaken die meer hergebruik moeilijk maken, aan te pakken. Zo geven we circulair steeds meer een plek in de provinciale opgaven en organisatie.

Voldoende werklocaties op de juiste plek van de juiste kwaliteit. Om doelstellingen te halen, staan de volgende activiteiten en initiatieven klaar:

• Openstelling van een vernieuwde subsidieregeling Verduurzaming bedrijventerreinen om maatregelen voor Energiebesparing en duurzame opwekking en Verduurzaming in groen en Circulariteit te subsidiëren.
• Uitvoeren van de SPUK Verduurzaming bedrijventerreinen
• Uitvoeren van de Green Deal ‘Werklandschappen van de Toekomst’
• Opstellen en uitvoeren van een plan van aanpak voor het Beter Benutten van bedrijventerreinen, inclusief het uitvoeren van een pilot met het Rijk
• Openstelling van de subsidieregeling planvorming bedrijventerreinen. Dit om samenwerkingsverbanden van bedrijven op te richten en deze samenwerkingsverbanden te stimuleren toe te werken naar toekomstbestendige bedrijventerreinen.
• Openstelling van de subsidieregeling planvorming detailhandel. Dit om samenwerking binnen winkelgebieden te stimuleren en zo gezonde centra te realiseren en leegstand tegen te gaan.
• Aanvaarden van 4 regionale kantorenvisies.
• Onderzoek naar, monitoring van en kennisdeling over de bedrijventerreinen-, winkelgebieden- en kantorenmarkt. Dit door data te verzamelen en in te kopen, masterclasses te organiseren en pilots uit te voeren.
• Uitvoeren van een Koopstromenonderzoek.
• Het monitoren van de regionale kantoren- en bedrijventerreinenvisies.
• Het verder uitwerken van de instrumenten uit de bedrijventerreinenstrategie. Het gaat onder meer over beslissingslijnen over het behouden van de ruimte voor bedrijventerreinen zoals die nu is. En over het instellen van een minimale milieucategorie op bestaande terreinen.
• Op basis van overleg met het externe veld (zoals parkmanagers en ambassadeurs bedrijventerreinen, centrummanagement winkelgebieden en gemeenteambtenaren detailhandel) maatregelen nemen en uitvoeren om bedrijventerreinen en winkelgebieden toekomstbestendig en sterk te maken en te houden.
• Het maken en uitvoeren van een Uitvoeringsprogramma bij de Ruimtelijk Economische Visie.
• Door vertalen van de Ruimtelijk Economische Visie in het Omgevingsbeleid.

Human Capital zet zich in voor een beroepsbevolking met de juiste vaardigheden en kennis. In Krachtig Zuid-Holland, het coalitieakkoord provincie Zuid-Holland 2023-2027, is afgesproken dat we hiervoor de Human Capital Agenda Zuid-Holland 2.0 blijven uitvoeren. Dat doen we samen met inmiddels meer dan 160 partners uit bedrijfsleven, overheid en kennisinstellingen. De bijdrage van de provincie Zuid-Holland is als volgt:

• Instandhouding van het programmateam Human Capital, in samenwerking met Innovation Quarter (IQ) en de Economic Board Zuid-Holland (EBZ).
• Een meerjarige subsidieregeling Deelakkoorden Human Capital Zuid-Holland op basis waarvan partners subsidie kunnen aanvragen voor o.a. bij- en omscholen van werkenden in specifieke sectoren van de regionale arbeidsmarkt, aansluitend bij de doelstellingen van de Human Capital Agenda 2.0 Zuid-Holland.
• Samenwerking met andere provincies in Nederland, eventueel in IPO-verband, waar vergelijkbare projecten voor de arbeidsmarkt zijn of worden ontwikkeld.

Het effect dat we willen bereiken is als volgt:

• Een goed functionerende, veerkrachtige en aanpassende arbeidsmarkt, waarbij de betrokken partijen vanuit hun rol en verantwoordelijkheid meewerken aan het gebruik van kansen.
• Een beroepsbevolking die ervoor zorgt dat (toekomstbestendige) bedrijven zicht graag vestigen.

• Het behouden en versterken van werelderfgoed en onze provinciale kroonjuwelen, het garanderen van windvang en zicht op historische windmolens, en het in stand houden en verbeteren van de omgeving van landgoederen en kastelen of kasteelterreinen. Dit doen we door het l everen van erfgoedadvies bij ruimtelijke plannen. Dit gebeurt steeds vaker in een vroeg stadium van de planontwikkeling, volgens het doel en de werkwijze van de Omgevingswet. Hierdoor kunnen we het provinciale ruimtelijke erfgoedbeleid in de plannen opnemen.
• Borgen van het erfgoedbelang in de ruimtelijke transitieopgaven. Aan de hand van de Biografie van Zuid-Holland sluiten we aan bij gebiedsuitwerkingen.
• Voor de kroonjuwelen werken we bij ruimtelijke ontwikkelingen verder aan kaders waarmee we het cultuurhistorisch karakter kunnen behouden.
• In 2021 werd de Neder-Germaanse Limes werelderfgoed. We werken samen met de provincies Gelderland en Utrecht, het Rijk en Duitse partners in een centrumregeling (NLS). Hiermee beschermen we dit bijzondere erfgoed, en maken we het zichtbaar en bekend. Om onze inzet op onderwijs, publieksbereik en kwaliteit te vergroten, verhogen we onze bijdrage aan NLS in de periode 2025-2027.

• Stimuleren van restauratie en herbestemming van rijksmonumenten met onze subsidieregeling. Hierbij is specifiek aandacht voor de restauratie van daken van agrarisch erfgoed.
• Stimuleren van duurzaamheids- en toegankelijkheidsmaatregelen voor herbestemming van rijksmonumenten.
• Monitoren van de restauratieachterstand via de Erfgoedmonitor.
• Verlenen van een boekjaarsubsidie aan het Erfgoedhuis om de erfgoedsector in Zuid-Holland te ondersteunen.
• Verlenen van een boekjaarsubsidie aan het Restauratie Opleidingsprojecten (ROP) om het vakmanschap in de restauratiemarkt te bevorderen.
• Verlenen van subsidies voor regulier en groot onderhoud van molens en draaipremies. Dit zodat we mogelijk kostbaardere restauraties aan molens kunnen uitstellen. Zo houden wij de kosten voor de instandhouding van de Zuid-Hollandse molens over de langere termijn zo laag mogelijk. Daarnaast blijven monumentale waarden van deze werktuigen behouden en kunnen we deze op veilig openstellen voor het publiek. De begroting passen we aan op de 6-jarige cyclus voor onderhoud van molens. Dit betekent dat het totale beschikbare budget voor onderhoud molens gelijk blijft, maar het jaarlijks beschikbare bedrag wordt aangepast aan het aantal molens dat in dat jaar een beroep doet op subsidie.
• De verbouwing en vernieuwing van museum Prinsenhof in Delft wordt uitgevoerd in 2025 en 2026 dankzij onze subsidie uit 2024.
• Wij letten op hoe de gemeenten hun taken op het gebied van het beschermen en onderhouden van archeologie, cultuurhistorie en monumentenzorg uitvoeren.
• In 2025 start een nieuwe contractperiode voor de instandhouding van de Molenviergang Aarlanderveen.

• Sinds 2012 maakt de provincie belangrijke hoofdstukken uit de geschiedenis van Zuid-Holland beter zichtbaar en beleefbaar met het programma Erfgoedlijnen. Dit doen we samen met meer dan 300 partners.
• Met de subsidieregeling Erfgoedlijnen subsidiëren we in 2025 ongeveer 65 uitvoeringsprojecten op advies van de Erfgoedtafels.
• Vanaf 2025 geven we verder invulling aan de herijking van de erfgoedlijnen.
• In 2025 vernieuwen we de tekst van de beleidskeuze ‘Provinciale erfgoedlijnen zicht en beleefbaar’ in de Omgevingsvisie.

• In ons provinciaal archeologisch depot zorgen wij voor goede huisvesting. Daarnaast zorgen we voor verantwoord en duurzaam collectiebeheer van onze archeologische vondsten en bijbehorende documentatie.
• Daarbij bereiden wij ons voor op de verhuizing naar een nieuw provinciaal archeologisch depot . Hierbij werken we nauw samen met de gemeente Katwijk. Zij treedt op als bouwheer voor de voorgenomen aanbouw van de locatie waarin het nieuwe depot komt.
• Vooruitlopend op de definitieve verhuizing van het depot komen er extra voorzieningen voor het huidige depot in Alphen aan den Rijn. Dit is een tijdelijke uitbreiding. Hierdoor zal de huur stijgen, en maken we eenmalige kosten voor de tijdelijke inrichting en het verhuizen van vondsten die nu op een externe locatie zijn.
• Wij willen - in lijn met Verdrag van Faro - onze inwoners actief betrekken. Wij werken daarom nauw samen met onze partners, waaronder het Erfgoedhuis Zuid-Holland, en maken hier geld voor vrij.

De volgende culturele instellingen subsidiëren we met een boekjaarsubsidie:

• Probiblio ondersteunt de openbare bibliotheken in onze provincie. Probiblio voert wettelijke taken uit volgens de Wet stelsel openbare bibliotheekvoorzieningen (Wsob), die onderdeel zijn van het provinciale toetsingskader van 2022. Hiermee draagt Probiblio bij aan geletterdheid, persoonlijke ontwikkeling, participatie en zelfredzaamheid van de inwoners van Zuid-Holland.
• Kunstgebouw helpt als expert op het terrein van cultuuronderwijs, tweedelijnsondersteuning aan gemeenten en onderwijs in Zuid-Holland. Dit gebeurt onder andere door de programma's Cultuureducatie met Kwaliteit (CmK), kijk-kunst, en doe-kunst voor het primair onderwijs.
• Jeugdtheaterhuis biedt binnen- en buitenschoolse theateronderwijs en musicallessen voor jongeren op 5 locaties in de provincie Zuid-Holland.
• Popunie ondersteunt beginnende popmuzikanten in Zuid-Holland met een helpdesk, cursussen en workshops. Daarnaast verbetert Popunie het optreedklimaat. Popunie zorgt voor aansluiting van de provincie bij het landelijk programma Kunstbende, een talentenwedstrijd voor jongeren.
• Stichting Educatieve Orkestprojecten (SEOP) laat kinderen kennismaken met klassieke muziek, met name symfonieorkesten. Dit doet zij via diverse projecten voor het primair onderwijs.
• Provinciaal Bevrijdingsfestival Zuid-Holland: de provincie steunt het provinciaal bevrijdingsfestival Zuid-Holland. Naar aanleiding van motie 1193 "Bevrijdingsfestival Zuid-Holland helpen" vinden wij het belangrijk dat er een gezonde financiële uitgangspositie is voor ons provinciale Bevrijdingsfestival Zuid-Holland. Wij verhogen daarom de jaarlijkse boekjaarsubsidie aan het Provinciaal Bevrijdingsfestival Zuid-Holland.  
• Stedelijk Bevrijdingsfestival Den Haag. In lijn met Motie 1193 "Bevrijdingsfestival Zuid-Holland helpen" vinden wij het belangrijk om ook het stedelijke Bevrijdingsfestival Den Haag te ondersteunen, als één van de 14 erkende Bevrijdingsfestivals in Zuid-Holland. Hiertoe verlenen wij met ingang van 2025 een boekjaarsubsidie. Daarnaast faciliteren wij de programmering van het Haagse Bevrijdingsfestival in het Provinciehuis.

Verder zetten we in op netwerkbijeenkomsten voor cultuurparticipatie - gericht op samenwerking tussen Zuid-Hollandse gemeenten - en op een heldere rol van de provincie in de discussie over de wijziging van het landelijk cultuurstelsel (na 2028). In 2025 bereidt de provincie zich voor op de nieuwe Wet stelsel openbare bibliotheekvoorzieningen en het interbestuurlijk toezicht.